مشک بهشت (قرآن)از نعمات بهشتی که خداوند به آن وعده داده است شراب معطر بهشتی است که بوی مشک می‌دهد. ۱ - شرابهای معطرشرابهای بهشتی، دارای بوی معطر مشک: «یسقون من رحیق مختوم ختـمه مسک وفی ذلک فلیتنافس المتنـفسون.» «از باده‌ای مهر شده نوشانیده شوند (باده‌ای که) مهر آن مشک است و در این (نعمتها) مشتاقان باید بر یکدیگر پیشی گیرند.» اشاره به نعمت دیگری یعنی شراب بهشتیان کرده، می‌افزاید: " به آنها از شراب زلال دست نخورده سربسته می‌نوشانند" (یسقون من رحیق مختوم). شراب طهوری که مانند شراب آلوده و شیطانی دنیا معصیت زا و جنون آفرین نیست، بلکه هوش و عقل و نشاط و عشق و صفا می‌آفریند. غالب مفسران " رحیق" را به معنی شراب خالص گرفته‌اند، شرابی که هیچگونه غش و ناخالصی و آلودگی در آن وجود ندارد و تعبیر به" مختوم" که در فارسی امروز به جای آن" دربسته" و" پلمپ" شده به کار می‌رود، نیز تاکیدی بر خلوص و پاکی و دست نخوردگی آن است. علاوه بر این استفاده از چنین ظرفها نشانه احترام خاص به میهمان می‌باشد، ظرفی که آن را بسته‌اند و مهر کرده‌اند و مهرش تنها به دست میهمان شکسته می‌شود! سپس می‌فرماید: " مهر آن را با مشک نهاده‌اند" (ختامه مسک). نه همچون ظرف‌های دربسته دنیا که مهر آن را با" گل" می‌نهند و هنگامی که انسان می‌خواهد شیئی سربسته را با شکستن مهرش باز کند، دستش آلوده می‌شود، شراب طهور بهشتی چنین نیست، هنگامی که دست بر مهرش می‌نهند، بوی عطر مشک در فضا پراکنده می‌شود. بعضی نیز گفته‌اند که منظور این است که در ختام یعنی پایان نوشیدن این شراب طهور دهان بوی مشک می‌دهد، بر خلاف شرابهای آلوده دنیا که بعد از نوشیدنش دهان تلخ و بد بو می‌شود، ولی با توجه به تعبیری که در آیه قبل بود این تفسیر بعید به نظر می‌رسد. در پایان آیه بعد از ذکر اوصاف شراب طهور بهشتی می‌فرماید: " در این نعمتهای بهشتی و به خصوص در این شراب طهور بی نظیر باید راغبان بر یکدیگر پیشی گیرند" (و فی ذلک فلیتنافس المتنافسون). ۲ - تشویق بندگان از سوی خداترغیب و تشویق خداوند، برای دستیابی به مشک بهشتی: «ختـمه مسک و فی ذلک فلیتنافس المتنـفسون.» «(باده‌ای که) مهر آن مشک است و در این (نعمتها) مشتاقان باید بر یکدیگر پیشی گیرند.» تعبیری که در آیه آمده است زیباترین تعبیری است که برای تشویق انسانها برای وصول به این نعمتهای بی مانند از طریق ایمان و عمل صالح تصور می‌شود و فصاحتقرآن مجید را به عالیترین وجه منعکس می‌کند. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۵۳۸، برگرفته از مقاله «مشک بهشت». |